Nợ xấu là gì? Phân loại nợ xấu và cách xóa nợ xấu ngân hàng

Nợ xấu là gì?

Nợ xấu hay còn gọi là nợ khó đòi (tiếng Anh: Non-Performing Loan, viết tắt là NPL) là những khoản nợ bị nghi ngờ về khả năng thanh toán nợ lẫn khả năng thu hồi vốn của chủ nợ.
Theo thông tư 02/2013/TT-NHNH, các khoản cho vay khách hàng sẽ được phân thành 5 nhóm dựa trên mức độ rủi ro bao gồm: Nợ đủ tiêu chuẩn (nhóm 1), nợ cần chú ý (nhóm 2), nợ dưới tiêu chuẩn (nhóm 3), nợ nghi ngờ (nhóm 4) và nợ có khả năng mất vốn (nhóm 5).

Nợ xấu bao gồm các khoản nợ quá hạn trả lãi và gốc trên 3 tháng trở lên tính từ ngày bắt đầu đến hạn trả (nợ thuộc nhóm 3,4 và 5). Tổ chức tín dụng sẽ căn cứ vào khả năng trả nợ của khách hàng để hạch toán khoản vay vào nhóm nợ phù hợp.

Khi bị nợ xấu, bạn sẽ rất khó khăn hoặc thậm chí không thể vay vốn tại bất cứ ngân hàng hoặc công ty tài chính nào. Hiện nay rất ít tổ chức tín dụng hỗ trợ vay vốn đối với những khách hàng có nợ xấu. Nếu có thì cũng chỉ là những khoản vay tín chấp có giá trị thấp.

Phân loại các nhóm nợ xấu

Nhóm 1: Nợ đủ tiêu chuẩn

Nhóm nợ đủ tiêu chuẩn bao gồm

• Nợ trong hạn và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi đúng hạn
• Nợ đủ tiêu chuẩn là các khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày và được tổ chức tín dụng đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ cả gốc và lãi đúng thời hạn.

Nhóm 2: Nợ cần chú ý

Nhóm nợ cần chú ý bao gồm

• Các khoản nợ quá hạn từ 10 ngày đến 90 ngày
• Các khoản nợ điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lần đầu

Nhóm 3: Nợ dưới tiêu chuẩn

Nhóm nợ dưới tiêu chuẩn bao gồm

• Nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày
• Nợ cơ cấu lại thời gian trả nợ lần đầu quá hạn dưới 30 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu.
• Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai
• Nợ được miễn, giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng trả lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng

Nhóm 4: Nợ nghi ngờ mất vốn

Nhóm nợ nghi ngờ mất vốn bao gồm:

• Nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày
• Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 30 ngày đến 90 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu
• Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn dưới 30 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai

Nhóm 5: Nợ có khả năng mất vốn

Nhóm nợ có khả năng mất vốn bao gồm:

• Nợ quá hạn trên 360 ngày
• Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 90 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu
• Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn từ 30 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai
• Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ ba trở lên, kể cả chưa bị quá hạn hoặc đã quá hạn

Làm thế nào để biết mình bi nợ xấu hay không?

Khi khách hàng vay tiền tại ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính thì thông tin về khoản vay của khách hàng sẽ được các tổ chức tín dụng cung cấp cho trung tâm thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam (CIC). Sau đó, CIC sẽ tổng hợp những thông tin này thành hệ thống cơ sở dữ liệu phản ánh lịch sử tín dụng của từng cá nhân.

Những nguyên nhân phát sinh nợ xấu

Một số nguyên nhân dẫn đến việc phát sinh nợ xấu thường gặp như:

• Lấy danh nghĩa đứng ra vay vốn dùm bạn bè người thân nhưng người vay lại không có khả năng chi trả khoản vay.
• Sử dụng thẻ tín dụng không kiểm soát dẫn tới mất không đủ khả năng trả nợ khi đến hạn thanh toán.
• Sử dụng thẻ thấu chi của các ngân hàng theo lương, do chi tiêu quá mức nên đến kỳ thanh toán trong tài khoản lương không đủ tiền trả nợ nên phát sinh nợ quá hạn.
• Đến hạn trả nợ nhưng quên thanh toán
• Khách hàng đi công tác xa không kịp thanh toán nợ khi đến hạn
• Sự cố bất khả kháng như bệnh tật, tai nạn,…

Cách xóa nợ xấu ngân hàng

Nhu cầu vay vốn của mỗi người luôn cao, do đó làm thế nào để xóa nợ xấu là mối quan tâm của nhiều người chẳng may mắc phải nợ xấu.

Theo khoản 1, điều 11, thông tư số 03/2013/TT-NHNN ngày 28/2/2013 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, thì kể từ ngày 01/12/2014, Ngân hàng Nhà nước ngừng cung cấp lịch sử tín dụng đối với các khoản vay có dư nợ quá hạn dưới 10 triệu đồng đã tất toán. Do vậy nếu khoản vay của khách hàng dưới 10 triệu đồng đã tất toán, lịch sử nợ xấu tín dụng của khách hàng không còn lưu trữ trên CIC nữa.

Trong trường hợp khoản vay quá hạn trên 10 triệu, khách hàng vẫn phải thu xếp tài chính để thanh toán ngay khoản vay. Sau khi thanh toán xong bạn cần thông báo với nhân viên bộ phận tín dụng về việc đã thanh toán hết nợ quá hạn của mình. Khách hàng có thể yêu cầu ngân hàng làm văn bản xác nhận về việc đã hoàn thành nghĩa vụ trả nợ quá hạn và lý do khách quan dẫn đến phát sinh khoản nợ xấu này.

Thông tin về lịch sử tín dụng của khách hàng sẽ được CIC cập nhật định kỳ hàng tháng. Theo quy định thì sau 12 tháng kể từ thời điểm trả hết nợ xấu, lịch sử nợ xấu tín dụng của khách hàng sẽ được xóa bỏ và khách hàng đủ điều kiện đáp ứng tiêu chí cho vay của ngân hàng sẽ được vay tiếp.

Các khoản nợ thuộc nhóm 3,4,5, thời gian để xóa nợ xấu theo quy định là 5 năm. Do đó, nếu lịch sử tín dụng của bạn bị rơi vào nhóm 3,4,5 bạn sẽ rất khó để vay tiền từ ngân hàng và các tổ chức tài chính khác.

Lời khuyên để tránh rơi vào nhóm nợ xấu

• Trước khi đi vay tại các tổ chức tài chính hoặc ngân hàng, bạn nên cân nhắc khả năng trả nợ của mình để tránh rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán dẫn đến dính phải nợ xấu.
• Đôi khi vì quá bận rộn mà bạn quên hạn thanh toán các khoản vay, thẻ tín dụng và có nguy cơ rơi vào nợ xấu. Để hạn chế điều này, bạn nên sử dụng tính năng thanh toán tự động từ tài khoản thanh toán của ngân hàng.
• Trong trường hợp bạn mất khả năng trả nợ và không thể thanh toán khoản vay đúng hạn như cam kết trong hợp đồng thì hãy liên hệ với ngân hàng để tìm ra phương án trả nợ tối ưu nhất.

Trên đây là những chia sẻ của Vaytienonline.vn về nợ xấu là gì, khoản vay khi nào được coi là nợ xấu và cách xóa nợ xấu ngân hàng như thế nào. Quý khách hàng đang có nhu cầu vay tín chấp có thể liên hệ với Vaytienonline.vn để được tư vấn miễn phí.